چگونه محترمانه نه بگوییم؟

پسر عمو: سلام امین جان خوبی؟

من : سلام رضا جان ممنون خوبم شما خوبی؟ چه خبرا؟

پسر عمو: ممنون خوبم، سلامتی، کجایین شما؟

من: خونه ایم بیکار نشستیم

پسر عمو: ااا چه خوب ما هم بیکار بودیم، میخواستیم بیاییم پیش شما دور هم باشیم.

من: به به چه خوب یادی از ما کردین. باشه منتظرتونیم، چه موقع تشریف میارید؟

پسر عمو: ان شاالله نیم ساعت دیگه آنجاییم!

این مکالمه من و پسر عمویم بود که در یک شب زمستانی تصمیم گرفتند به من و همسرم سر بزنند و این مکالمه در حالی رخ داد که همسرم داشت شیرینی درست می کرد و کلی کار داشت برای مهمونی فردا که قرار بود دوستش از یک شهر دیگر بیاید. فکر می کنید بعد از قطع کردن گوشی چه اتفاقی افتاد؟ شاید درست حدس زده باشید! من و همسرم شروع کردیم به بحث کردن همسر گفت: آخه تو که می بینی چقدر کار داریم چرا قبول کردی؟ خوب می گفتی یک وقت مناسب بیان. واقعاً حق با همسرم بود و من نباید در این شرایط قبول می کردم! خلاصه آن شب بعد از گذشت ده دقیقه با پسر عمویم تماس گرفتم و واقعیت را گفتم و قرار شد به وقت دیگری موکول شود.

الان که فکرش را می کنم به خودم می گویم ای کاش مهارت نه گفت را زودتر فرا می گرفتم تا اول اینکه پسر عمویم را دلخور نمی کردم، دوم اینکه با همسرم بابت این موضوع بحث نمی کردم و آن شب را با ناراحتی نمی گذراندیم!

چرا یادگیری مهارت نه گفتن ضروری است؟

مهارت نه گفتن جزو مهارت های ارتباطی است که هر شخص باید آموزش ببیند، خیلی از افراد شاید به واسطه ناتوانی در نه گفتن ضررها و ضربه های فراوانی در زندگیشان متحمل شده اند اما جالب اینجاست که هیچ اقدامی برای جلوگیری از ایجاد دوباره این ضررها، انجام نداده اند و از دید دیگران شخصیتی پیدا کرده است که دست رد به سینه هیچ کس نمی زند! و متاسفانه افراد هم از این شخصیت ها سوء استفاده می کنند و تا می توانند آن شخص را مثل یک خمیر بازی به شکل دلخواه خودشان در می آورند. یادگیری مهارت نه گفتن ضروریست چون ما را تبدیل به شخصتی می کند که ابتدا کارهای خودمان را در اولویت بگذاریم و خود را مهم تر بدانیم و بعد در صورت لزوم شخص درخواست کننده را در اولویت بگذاریم، و به درخواست او بله بگوییم.

لطفاً همین الان آخرین باری را که نتوانستید نه بگویید و باعث شد احساس بدی داشته باشید را بیاد آورید! و آن احساس را دوباره و با شدت بیشتری تجسم کنید و لطفاً این احساس را بر روی کاغذ بیاورید.

افراد خجول و نه گفتن آنها

چند روز پیش از پسر عمویم درخواست گرفتن نامه حسابداری جهت گرفتن وام کردم، البته این یکی دیگر از پسر عموهایم هست. با اینکه می دانستم می تواند نامه را از رئیسش بگیرد اما گفت امین جان باور کن نامه نمی دهند چون چند روز پیش برای خواهر خانمم می خواستم بگیرم اما چون چندین دفعه گرفتم درخواستم را رد کردند، من نام رئیسش را پرسیدم و با او صحبت کردم و دوباره تماس گرفتم گفتم خداروشکر رئیس موافقت کرد، ممنون می شوم که به حسابداری بروی بابت گرفتن نامه، و پسر عمویم گفت خیلی خوبه چشم حتماً می روم. بعد از گذشت چند روز دو مرتبه تماس گرفتم و گفت نرسیدم بروم، خلاصه اینکه بعد از چندین و چند مرتبه پیگیری و آوردن بهانه های فراوان بالاخره خودم به محل کارش رفتم و نامه را گرفتم. این نوع رفتارها ناشی از خجولی گری و عدم توانایی «نه گفتن» است.

افراد پرخاشگر و نه گفتن آنها

فرض کنید شخصی از یک فرد پرخاشگر پولی را درخواست کرده است این افراد معمولاً اینگونه جواب می دهند البته متاسفانه!

ندارم! داشتم هم بهت نمی دادم!

مگه من سر گنج نشستم!

خیلی خوش حسابی پول هم بهت قرض بدهم!

افرادی که مهارت نه گفتن را دارند

مطمئینم که بعد از مطالعه این مقاله و انجام روش های آن شما هم جزو افرادی خواهید بود که خیلی راحت نه می گوید، این افراد معمولاً:

اعتماد به نفس بالایی دارند.

با هیچ کس تعارفی (نوعی دروغ) ندارند و افراد خیلی راحت از آنها درخواست می کنند.

کسی از دست آنها دلخور نمی شود.

از نه شنیدن حراسی ندارند.

روش چهار مرحله ای نه گفتن

وقتی کسی از شما درخواستی را می کند ابتدا باید اعتبار او را بسنجیم، شاید فردی قبلاً از شما درخواستی کرده و طبق آن قولی را به شما داده است اما به هر دلیلی به قولش پایبند نبوده و اعتبارش را نزد شما خراب کرده است اما باز هم از شما درخواست می کند! معمولاً در این مواقع نسبت به درخواست او چه واکنشی نشان می دهید؟

با این روشی که الان توضیح می دهم می توانید اعتبار سنجی کنید

فرض کنید دوستی ماشین شما را قرض می گیرد اما بعد از چند ساعت خبر می دهند که تصادف کرده است! اولین فکری که می کنید چیست؟ ماشینتان چه آسیبی دیده یا دوستتان در چه وضعیتی هست؟

پس هر زمان شخصی از شما درخواستی کرد ابتدا او را اعتبار سنجی کنید و ببینید اگر با درخواست او موافقت کردم اما اوضاع آنطوری نشد که من دوست دارم آیا حال من خراب می شود یا خیر؟آیا فکرم درگیر می شود و رنجش پیدا می کنم یا خیر؟

خب برویم سراغ روش چهار مرحله ای که می توانیم در مواقعی که می خواهیم محترمانه نه بگوییم استفاده کنیم:

تصمیم بگیرید

خب حالا دیگر اعتبار سنجی را یاد گرفته اید و باید در این مرحله به کارش ببرید و فرد درخواست کننده را اعتبارسنجی کنید، آیا می خواهید بله بگویید یا نه.

همراهی و تقدیر اولیه

فرض کنید دوستتان از برای شروع کسب و کارش از شما مقداری پول درخواست کرده است، اما شاید به هر دلیلی نمی خواهید به او قرض دهید. ابتدا یک تقدیر و همراهی اولیه از او داشته باشید، مثلاً بگویید: تبریک می گویم از اینکه برای شروع این کار خوب اقدام کرده ای، امیدوارم که موفق شوی.

گفتن نه و آوردن دلیل

بعد از تقدیر اولیه وقتشه که نه بگویید و سپس دلیل آن را ذکر کنید: « نه! متاسفانه مه امکانش را ندارم، چون پولم را در جایی سرمایه گذاری کردم.

نکته مهم: در این مرحله قرار نیست خلاقیت به خرج دهید و به دنبال بهترین دروغ باشید! با این کار نه تنها مهارت نه گفتن شما بهبود نمی یابد بلکه یک کار غیر اخلاقی به نام «دروغ گفتن» انجام داده اید.